Ürün Seçimi Nasıl Yapılmalı?
Bir otomasyon sisteminin en verimli şekilde çalışabilmesi için doğru ürün seçimi çok önemlidir. Bu seçim esnasında birçok kriterin göz önünde bulunması gerekmektedir.
Kullanılacak Sıvının Kimyasal Yapısı
Sayacın ıslak parçalarının (sıvı ile temas eden parçaların) tamamı kullanılacağı sıvıya uygun olmalıdır. Bu ya tecrübe ile, yani sayacın daha önceden aynı sıvıda kullanıldığının bilinmesi, ya sayacın uygunluğunun kimyasal uygunluk cetvellerinden teyit edilmesi ile veya üretici firmadan teyit alınarak ya da müşterinin onayı ile mümkündür.
Sıvının viskozitesi /Akışkanlığı
Sayaçların viskozite limitleri çalışma sistemlerine ve ebatlarına, hammaddelerine ve marklarına göre değişir. Sıcaklık ile viskozite ters orantılıdır. Bu yüzden yüksek viskoziteye sahip sıvılar için sayaç seçerken dikkat edilmelidir. Örneğin yazın sıcağında açık havadaki bir depodan gelen viskoz bir sıvı sayaçtan geçerken aynı sıvı havalar soğuduğu zaman sayaçtan geçmeyebilir.
Türbin tip sayaçlar düşük viskozitedeki sıvılarda kullanılabilir. Disk tipi sayaçlar düşük ve orta viskozitedeki sıvılarda kullanılabilir. Oval dişli, paletli, ring piston, helix rotor tip sayaçlar düşük orta ve yüksek viskoziteye sahip sıvılarda kullanılabilir Fakat mutlaka sayacın teknik broşürlerinden viskozite limitleri kontrol edilmelidir.
Çalışma Basıncı
Minimum Basınç: Her sayacın çalışabilmesi için minimum bir basınç gereklidir. Bu miktar basınç kaybı değerlerinin üstünde olmalıdır. Özellikle sayaçların, sıvının kendi akışı ile çalıştığı hatlarda önemlidir.
Maksimum Basınç: Bu sayacın dizaynına göre belirlenmiş bir üst limittir. Bu limitin aşılması sayaca zarar verir. Bu değer sayacın çalışma prensibine, kullanılan malzemelere ve üretim amacına göre değişir.
NOT: Unutulmamalıdır ki sayaçların max. çalışma basınç değerleri, uygun boru tesisatının yapıldığı durumlarda geçerlidir.
Çalışma ve Ortam Sıcaklığı
Ortam sıcaklığı; sayacın çalıştığı ortamın sıcaklığını ifade eder. Daha çok kazan daireleri gibi sıcak ortamlarda ve çok sıcak bölgelerde dikkat edilmesi gereken bir değerdir. Çalışma Sıcaklığı; sayaçtan geçecek sıvının sıcaklığıdır. Sayaçta kullanılan materyallere ve gösterge tiplerine göre değişir. Maksimum ve minimum sınırlarının bilinmesi gereklidir.
Verim Aralığı
Her sayacın bir ölçüm aralığı vardır. Bu değer sayacın çalışma sistemine göre ve gösterge tipine göre değişir. Alt ve üst ölçüm limitleri arasındaki oran Türbin tip sayaçlarda 1:10 veya 1:20 dir. Oval dişli tip sayaçlarda bu oran 1:100 olabilmektedir. Fakat bu oran tamamen ölçüm sistemi ile de bağlantılı değildir. Gösterge tipi de bu konuda etkilidir.
Sayaç seçiminin doğru yapılabilmesi için özellikle de debisi değişken hatlarda, minimum ve maksimum akış, yaklaşık da olsa tespit edilmeli ve seçilen sayacın ölçüm değerlerinin buna uygun olmasına dikkat edilmelidir.
İstenilen Ölçüm Doğruluğu
Fabrikalarda kullanılan sıvı sayaçlarının ölçüm doğruluğu ±% 2 ile ±% 0.5 arasında değişir. Bu sayacın markası, kullanıldığı sıvı ve kullanım amacı ile direkt ilgilidir
Ticari amaçla kullanılacak bu aran ± % 0.25 ‘dan daha kötü olmamalıdır. Kalibrasyon imkanı olan sayaçlarda hata oranı müşteri tarafından kullanıldığı yerde yapılacak kalibrasyon ile en aza indirilebilir.
Gösterge ve Pulser Seçenekleri
Sayaçların kullanım amacına göre farklı gösterge tipleri mevcuttur. Birçok sayaç modelinde, gösterge tipi üretici tarafından kullanım amacı ve en iyi verim dikkate alınarak tasarlanmıştır. Fakat bazı modellerde müşterinin mekanik veya dijital gösterge alternatifi vardır.
Sayaçlarda pulser, tamamen müşterinin kullanım amacı ile ilgilidir. Herhangi bir otomatik kontrol sistemi için kullanılacak sayacın mutlaka sinyal çıkışına sahip olması gereklidir. Sinyal çıkışı sayaçlarda kalibrasyon işlemi kolaylıkla yapılabilir.
Sayacın Bağlanacağı Tesisatın Şekli
Sayaçların montaj pozisyonu da doğru çalışmaları ile direkt olarak ilgilidir. Bazı sayaçlar sadece belirli şekillerde (yatay veya dikey)monte edilebilirken bazıları her pozisyonda monte edilebilir. Yine bazı sayaçları, vana, dirsek , rediksiyon vb. bağlantılardan belirli bir uzaklığa bağlamak gerekirken bazı sayaçlar için bunlara gerek yoktur.
Montaj kılavuzlarında belirtilen bu hususlar sayaca en uygun pozisyon seçilmeli, mevcut bir mevcut tesisat varsa sayaca uygunluğu kontrol edilmelidir. Bütün sayaçlarda montaj ile ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli konu sayaçtan hava geçmesinin önlenmesidir. Sayaçtan geçecek olan hava hem yanlış ölçüme, hem de sayaçta hasara sebep olur.
Tesisatta sayaçtan önce mutlaka bir filtre sistemi bulunmalıdır. Zira özel modeller hariç bütün sayaçlar temiz sıvıların ölçümü için dizayn edilmişlerdir. Pislik sebebi ile arızalanan sayaçlar garanti kapsamı dışındadır. Sayaçların arıza sebeplerinin %50 den fazlası sıvının içindeki yabanca maddelerdir.